9. η οικονομική κρίση του 1932/ σχεδιάγραμμα

9.      Η κρίση του 1932

1932 Η κρίση έφτασε στην Ελλάδα σε μία εποχή «ευημερίας».

Ευημερία =

• η εμπιστοσύνη Ελλήνων σε ένα καλύτερο οικονομικά μέλλον είχε αποκατασταθεί
• οι σκοτεινές εποχές της δεκαετίας 1920 έδειχναν να απομακρύνονται
• οι πληγές έκλειναν
• η φτώχεια περιοριζόταν
• το ελληνικό κράτος έδειχνε να σχεδιάζει το μέλλον με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία.

Προσπάθειες ελληνικής κυβέρνησης να αποτρέψει κρίση -> εξάντλησαν τα αποθέματα της χώρας σε χρυσό και συνάλλαγμα.

1932 αναστολή της μετατρεψιμότητας του εθνικού νομίσματος

         αναστολή εξυπηρέτησης εξωτερικών δανείων

=>

• περίοδος ισχυρού κρατικού παρεμβατισμού στα οικονομικά ζητήματα, ιδιαίτερα εξωτερικές συναλλαγές
• πολιτική προστατευτισμού

-> αυτάρκεια χώρας

κλειστή οικονομία : οι συναλλαγές καθορίζονταν περισσότερο από γραφειοκρατικές διαδικασίες, παρά από ελεύθερες οικονομικές συμφωνίες

• εξωτερικό εμπόριο : μέθοδος διακανονισμού «κλήριγκ» -> οι διεθνείς συναλλαγές δε γίνονταν με βάση το μετατρέψιμο συνάλλαγμα, αλλά με βάση διακρατικές συμφωνίες που κοστολογούσαν τα προς ανταλλαγή προϊόντα και φρόντιζαν να ισοσκελίσουν την αξία των εισαγωγών με την αντίστοιχη των εξαγωγών, στο πλαίσιο ειδικών λογαριασμών.

Οι συναλλαγές με το εξωτερικό = ελλειμματικές -> είχε και θετικά στοιχεία

• συνέπειες σε πολιτικό πεδίο :

αναδείχθηκαν ισχυρά συγκεντρωτικά κράτη -> προκαλούσαν ανάδειξη και κυριαρχία ολοκληρωτικών κινημάτων και καθεστώτων σε ευρωπαϊκά κράτη

• δεκαετία 1930 : δικτατορικά ή φασιστικά καθεστώτα σε πολλά κράτη

Ελλάδα 4 Αυγούστου 1936 Ιωάννης Μεταξάς με ανοχή παλατιού -> κατάλυση κοινοβουλευτικού καθεστώτος και επιβολή δικτατορίας.

Χρονολογίες μαθήματος :

δεκαετία 1920 : σκοτεινές εποχές με οικονομικά προβλήματα

άνοιξη 1932 : η κυβέρνηση αναστέλλει τη μετατρεψιμότητα της δραχμής και την εξυπηρέτηση των εξωτερικών δανείων.

δεκαετία 1930 : όλο και περισσότερα κράτη αποκτούν δικτατορικά ή φασιστικά καθεστώτα

4 Αυγούστου 1936 : επιβολή δικτατορίας από τον Ιωάννη Μεταξά

Ερωτήσεις :

1. Η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας κατά την περίοδο έναρξης της μεγάλης κρίσης.
2. Ποιες προσπάθειες κατέβαλε η ελληνική οικονομία για την αποτροπή της κρίσης και ποια υπήρξαν τα αποτελέσματα αυτών των προσπαθειών;
3. Τι γνωρίζετε για τη μέθοδο διακανονισμού «κλήριγκ»;
4. Πώς εκδηλώθηκε στην Ελλάδα η κρίση του 1932 και ποιες ήταν οι επιπτώσεις της;
5. Ποιες ήταν οι συνέπειες της κρίσης του 1932 στην οικονομία, το εξωτερικό εμπόριο και τις πολιτικές εξελίξεις;